Eğitimde Finans Kaynakları -5-
SONUÇ
Günlük hayatımızda çok sık kullandığımız eğitim kavramını fiziki, fikri ve ahlaki yeteneklerin geliştirilmesi işlemi olarak tanımlayabiliriz. Eğitim kavramı, sosyal ve kültürel hayatta çok önemli bir yer aldığı gibi ekonomik açıdan da önemli bir yere sahiptir. Eğitim hizmetinin genel ekonomi içindeki yeri incelendiğinde eğitim ekonomisi gibi önemli bir alanın ortaya çıktığı görülmektedir. Eğitim harcamaları, uluslararası karşılaştırmalarda da kullanılmaktadır. Ülkenin eğitime ayırdığı kaynaklarla, gelişmişlik düzeyi ve ekonomik kalkınma arasındaki ilişkilerin incelemesinin de bir ölçütü olmaktadır. Bu kapsamda gelişmenin temel ilkelerinden biri eğitim ise, her şeyden önce eğitim finansmanı gerekli ölçüde sağlanmalıdır.
Günümüzde eğitim finansmanının büyük bir bölümü devletçe karşılandığı için ayrılan payın yeterli olmaması, eğitimde parasal güçlüklerle karşılaşılmasına yol açmıştır. Eğitimde karşılaşılan parasal güçlükler, eğitim kurumlarını yeni arayışlara itmiştir. Bu yeni arayışlarının birçoğunun sonucunda öğrenciler finansmana zorunlu olarak katılmak durumunda kalabilmektedir. Öğrencilerin finansman için maddi kaynak ayırması her öğrenci için olanaklı olamamaktadır. Ailesinin gelir durumu düşük olan bazı öğrencilerin bu finansmanı sağlayamayacağı açıktır. Bu durumdaki öğrenciler eğitim için ödenen fiyatı ödeyemeyeceklerdir. Böylece bu öğrenciler eğitim hizmetinden yararlanamayacaklardır. Dolayısıyla bu durumda eğitimde fırsat eşitliğinden ve eğitim hakkından söz etmek olanaklı olmamaktadır.Ancak son yıllarda bu konuda yapılan devlet eğitim desteği, bir nebze de olsa devletin belirli şartlarda daha iyi eğitim almak isteyen öğrencileri desteklemesi konusuna önem verdiğini göstermektedir.
Gelişmekte olan bir ülke olarak Türkiye’de, eğitim hizmeti gibi ekonomik ve toplumsal kalkınmanın anahtarı olan bir alanda, kıt parasal ve insan kaynaklarının rasyonel kullanımı kaçınılmazdır. 53 yılda 10 tane kalkınma planı uygulamaya konulmakla birlikte, eğitimin temel sorunları yerli yerinde durmaya devam etmektedir. MEB ise bu sorunların çözümüne yönelik açılım, birikim ve dinamizmi ortaya koyamamakta ve halen eğitim alanında temel bir devlet politikası oluşturulamamış bulunmaktadır. Konumuz finansman olmakla birlikte, MEB’deki sorunun sadece finansal değil, yönetsel ve örgütsel yapılanma olduğunu da belirtmek gerekir. Merkez, taşra örgütleri ve okul bazında köklü düzenlemelerle yola çıkılmalı, bin bir güçlükle sağlanan fakir halkın mali desteğinin harcamasında: vicdan, bilinç ve duyarlılık sisteme egemen kılınmalıdır. Ayrıca eğitim finansmanı sağlama görevi, bölgesel ve yerel kamu kurumlarına belirli ölçülerde devredilmelidir.Milli bir eğitim sistemi üzerinden dünya çapında bir vizyon geliştirilmelidir ki muasır medeniyetler seviyesi bizden uzak kalmasın.
Mehmet Birekul, 2016
