Eğitim ve Okul Yönetimi -16-

Okul ve Örgütsel Kültür
Örgütsel Kültür ve Önemi
1982 yılından bu yana çok önemsenmektedir. Örgütsel kültür örgüt üyelerinin paylaştıkları duygular, etkinlikler, beklentiler, varsayımlar, inançlar, tutumlar ve değerlerden oluşan bir yapı olarak tanımlanır. Güçlü bir okul kültürünün oluşturulması yöneticinin uzun vadede sağlıklı bir şekilde çalışmasını kolaylaştırır. Örgütsel kültürün boyutları (Çelik, 1997): Örgütün tarihi, değerleri ve inançları, hikayeler ve mitler, kültürel normlar, gelenek, tören ve adetler, erkek ve kadın kahramanları.
Örgütsel Kültürün Oluşturulması
Yönetici örgütsel kültür için; toplumun, ülkenin, insanın temel değerlerini taşımalı. Genel nitelikleri öğretmen, öğrenci ve çevre ile paylaşmalı. Okuldaki deneyimleri paylaşmalı. Toplumsal değer ve adetin okulla kaynaşmasını sağlamalı. Okula yeni katılanları uyumunu sağlamalı. Kültüler arasında denge kurmalı (Açıkalın, 1995).
Örgütsel Kültürün Değişimi
Eleman sayısının artması, yöneticinin değişmesi örgütsel kültürü değiştirebilir bu durumda aşağıdaki süreç izlenir (Unutkan, 1995).
Geleneksel değerler ortadan kaldırılmaya çalışılır. Örgütün yeni felsefesi değerleri üyelere kabul ettirilir. Yeni kazanılan kültürün yerleşmesi ve yayılması sağlanır.
• Okul Yönetiminin Sembolik Yönü
Okullarda örgütsel gelişmeyi sağlamak için değişik türden sembolik etkinliklere başvurulabilir. Bunların en başında toplantılar gelir. Planlama, değerlendirme, güç, belirsizliğin arttığı zamanlarda semboller kullanılabilir.
• Bir Sistem Olarak Okul
Sistem, kendi aralarında ilişki ve etkileşen bir veya daha çok amaca yönelik ögelerin oluştuğu yapıdır.
Okul yöneticisi; okulu bir sistem olarak görmeli, okulun işleyişleri ve alt sistemleri arasındaki işleyişleri anlamalı, okulun çevresiyle olan ilişkilerini başka sistemlerle olan ilişkilerini göz önünde bulundurmalı, okulun bir sistem olarak aşağıda niteliklere sahip olması beklenir (Taymaz, 2000).
Okul bütünüyle açık sistem olmalı diğer sistemlerle etkileşim içinde, yenilik ve değişimlere yatkın, sürekli kontrolde ve değerlendirme mekanizmasına sahip olmalı.
• Okulda İnsan Kaynakları Yönetimi
İnsan kaynakları yönetimi iş görenlerin seçimi, eğitim ve geliştirilmesi, kariyerlerinin planlanması, ücretlerin düzenlenmesi ve yaptıkları işlerin tasarımı, kurum ve çalışanlar hakkında bilgilendirme yapılması gibi işlere sahip olan bir yaklaşıma dayanır. Buna göre yönetici kimlere ve ne türden becerilere ihtiyaç duyduğunu belirler, dikkatli ve doğru bir şekilde insan kaynaklarını seçer, bu çerçevede yapılan işleri analiz eder, performans yükseltmek için yeni sistemler oluşturur, personelin mesleki geleceğini planlar, doğru işi doğru kişinin yapmasına özen gösterir (Eren, 1984).
• Hizmet İçi Eğitim Çalışmaları
İş görenlerin gelişmesi için izlenen bir dizi etkinliklerden oluşan süreçtir. Hizmet içi çalışmalar personeli güncel tutar, kurumsal etkileşmeyi sağlar. Emek isteyen planlı ve programlı bir çalışmadır.
• Hizmet İçi Programın Hazırlanmasında İzlenecek Yollar
1. Performans problemlerinin tanımlanması
2. Öğrenme ihtiyaçlarının belirlenmesi
3. Hizmet içi eğitim programının geliştirilmesi
4. Uygulama
5. Hizmet içi programının değerlendirilmesi
Değerlendirme de kendi içinde alt aşamalara sahiptir.
1. Hizmet içi eğitimin hedeflerini gözden geçirir
2. Hedefler davranışsal olarak ifade edilir
3. Performansın izlenebileceği durumlar belirlenir
4. Uygun ölçme teknikleri geliştirilir
5. Belirlenen tekniklerle performans verileri toplanır
6. Elde edilen performans verileri ile hedeflenen performans karşılaştırılır
• Değerlendirme Biçimleri Sürece Dayalı Değerlendirme
Outcome (ürün) değerlendirilmesi ön ve son testleri uygulanır.
• Hizmet İçi Eğitim Türleri
Hizmet öncesi eğitim, uyum eğitimi ve hizmet içi eğitimdir.
• Okulda Performans Değerlendirme
Okulun genel olarak değerlendirilmesi, okulun okuldaki özel alanları (süreçler) değerlendirilmesi, okulda sunulan ürünlerin değerlendirilmesi olarak sınıflandırılır.
• Öğretimin Değerlendirilmesi
Üç temel unsurdan oluşur (Turgut, 1985).
Program öğrencinin gelişimini sağlayacak etkinlik ve araçları ayrıntılarıyla planlayan doküman, öğretim, tasarlanan davranışların geliştirilmesi için girişilen etkinliklerin tümüdür, ürün öğretimi tamamlanmış öğrencidir.

Mehmet Birekul, 2016